Inkoopmanagersindex Duitsland daalt in juli verder

De HCOB Inkoopmanagersindex Duitsland (EMI) daalde in juli verder onder de grens van 50 punten, die groei van krimp scheidt. Met 38,8 punten na 40,6 in de voorgaande maand werd bovendien de laagste waarde sinds mei 2020 bereikt. De belangrijkste oorzaak van de achteruitgang zijn vooral de verder dalende nieuwe orders. Op veel plaatsen zouden klanten eerder afwachten en eerst hun voorraden verminderen, aldus enkele EMI-enquête deelnemers. Ook de economische en geopolitieke spanningen en de daaruit voortvloeiende onzekerheden, evenals de ongunstigere kredietvoorwaarden, remden de orderinstroom.

(Eschborn) Aan het begin van het derde kwartaal is de bedrijvigheid in de Duitse industrie verder afgenomen. Productie, nieuwe orders en producentenprijzen daalden in juli 2023 allemaal met versnelde tarieven, meldt de Amerikaanse financiële dienstverlener S&P Global. “De Duitse economie zit in de knel. Dit bevestigt, na de teleurstellende voorlopige BBP-cijfers voor het tweede kwartaal van 2023, ook de huidige EMI. Onveranderd hoge energieprijzen, het aanhoudende tekort aan vakarbeiders en verscherpte geopolitieke spanningen zijn slechts enkele van de obstakels die onze industrie remmen,” benadrukt BME-directeur Dr. Helena Melnikov. “De orderboeken van de industriële bedrijven raken snel leeg. Gezien de huidige situatie lijkt een kortetermijnherstel van de economie meer een illusie dan realiteit.”

“Duitsland wordt steeds meer een belasting voor de eurozone, zoals de huidige inkoopmanagersenquête laat zien. In bijna geen ander land staat de economie momenteel zo onder druk als hier,” zegt Dr. Ulrich Kater, hoofdeconoom van DekaBank, tegen BME. “Na de winterrecessie volgt de zomerstagnatie. Vooral hoge rente en investeringszwakte drukken de binnenlandse vraag,” deelt DIHK-conjunctuurexpert Dr. Jupp Zenzen mee aan BME. Vanwege de trage wereldeconomie zijn er ook geen noemenswaardige groeimomenten uit het buitenland te verwachten. De orderreserve van de industrie smelt verder weg. Zenzen voegt toe: “Verbetering is dit jaar niet echt te verwachten.”

Over de recente ontwikkeling van de EMI-deelindex inkoopprijzen geeft Dennis Rheinsberg, directeur - Energy & Industrials van IKB Deutsche Industriebank AG, BME de volgende beoordeling: “De inkoopprijzen hebben tegen de achtergrond van de conjuncturele ontwikkeling hun dalende trend van de afgelopen maanden in juli zoals verwacht voortgezet. Slechts enkele beursgenoteerde grondstoffen zoals koper en met name ruwe olie ontwikkelden zich tegen de trend in. De over het algemeen lage voorraden en beursposities ondersteunen echter steeds meer de beursnoteringen van veel grondstoffen. De sterke stijging van de olieprijs weerspiegelt bovendien de aanbodschaarste door de productievermindering van de OPEC, terwijl de wereldwijde vraag blijft stijgen.”

De ontwikkeling van de EMI-deelindices in overzicht:

Productie: Het productieniveau in de verwerkende industrie is in juli voor de derde maand op rij gedaald. Sterker nog, de daling versnelde naar het hoogste niveau sinds mei 2020. Alle drie de hoofdsectoren van de industrie (consumptiegoederen, tussenproducten en investeringsgoederen) boekten een min, wat in bijna alle gevallen werd toegeschreven aan de dalende orderinstroom.

Orderinstroom: Duitse fabrikanten registreerden opnieuw een nog sterkere daling van de nieuwe orders. De seizoensgecorrigeerde deelindex verslechterde voor de derde maand op rij en zakte naar het laagste niveau in meer dan drie jaar. Als we de pandemiegerelateerde lockdowns begin 2020 buiten beschouwing laten, was het de sterkste krimp sinds maart 2009. Onzekerheid en voorraadafbouw bij klanten, stijgende rente en de algemeen trage conjunctuur waren slechts enkele van de factoren die de orderinstroom remden, zoals vele respondenten aangaven.

Orderinstroom export: Bij de buitenlandse handel zette de negatieve trend zich aan het begin van het derde kwartaal niet alleen voort, maar verscherpte zich zelfs nog. De krimp was zo laag als sinds mei 2020 niet meer, aangezien de vraag op belangrijke afzetmarkten in Azië, Europa en Noord-Amerika verder afnam, wat vooral bedrijven in de investeringsgoederensector voelde.

Werkgelegenheid licht gedaald

Jaarprognose: De inschattingen met betrekking tot de bedrijvigheid binnen een jaar zijn voor de derde maand op rij verslechterd. De deelindex jaarprognose daalde verder onder de referentielijn van 50 naar nu het laagste niveau sinds november 2022, wat de toenemende pessimisme onder de fabrikanten weerspiegelt. Velen klaagden vooral over de aanhoudende daling van de nieuwe orders. Bovendien verwachten niet weinigen dat het hoge renteniveau en de economische en geopolitieke onzekerheden toekomstige investeringen zullen remmen.

Werkgelegenheid: Voor het eerst in tweeënhalf jaar is de werkgelegenheid in de industrie licht gedaald, waarbij de afname voorlopig beperkt bleef tot de tussenproducten. EMI-enquête deelnemers die een min meldden, gaven dit vaak aan vanwege de zwakke vraag, productiebeperkingen of het ontslag van uitzendkrachten.

Inkoopprijzen: De gemiddelde inkoopprijzen daalden in juli zo sterk als zelden tevoren. Behalve de sterke dalingen tijdens de wereldwijde financiële crisis (januari-april 2009) overtrof de huidige daling alles in de EMI-dataset die teruggaat tot april 1996. Vooral de dalende trend bij veel grondstoffen vanwege de afnemende vraag en de goedkopere energiekosten waren volgens EMI-enquête deelnemers verantwoordelijk voor de nieuwe daling.

Verkoopprijzen dalen voor de tweede keer op rij

Verkoopprijzen: Na meer dan tweeënhalf jaar van continue stijging daalden de verkoopprijzen in juli voor de tweede keer op rij. Het was de duidelijkste vermindering sinds september 2009, wat door veel inkoopmanagers werd toegeschreven aan de toenemende concurrentie om nieuwe orders en de doorberekening van de lagere kosten. Naast de tussenproducten daalden de producentenprijzen deze keer ook in de consumptiegoederen- en investeringsgoederensector.

Foto: © BME