Uber Eats door het Geneefse bestuursrecht als werkgever geclassificeerd

Volgens een uitspraak van het Geneefse bestuursrecht is Uber Eats een werkgever en houdt het zich bezig met personeelsverhuur. Dit betekent dat Uber Eats zijn koeriers moet aanstellen en vergoeden volgens de collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) voor personeelsverhuur. De uitspraak wordt als baanbrekend beschouwd. Over het algemeen kan men zich echter ook de vraag stellen hoe zinvol het is om kant-en-klaar eten thuis te bezorgen en of dit rendabel kan worden gemaakt.

Door Andreas Müller

De uitspraak van het Geneefse bestuursrecht stelt dat Uber Eats als personeelsverhuurder wordt beschouwd en zijn koeriers dienovereenkomstig moet vergoeden en in dienst moet nemen. De vakbond Unia viert dit als een grote overwinning.

De uitspraak behandelt echter slechts het arbeidsrechtelijke aspect van het model van thuisbezorging van kant-en-klaar eten. Hoewel de levering van levensmiddelen in grote hoeveelheden voor de deur zijn rechtvaardiging kan hebben, is de bezorging van gekookt eten eerder ter discussie te stellen. Is eten bezorgen eigenlijk een logistieke dienst of slechts een pure aanvulling op de kernactiviteit?

Hoewel de eerbiedwaardige “Corriere della Pizza” een eeuwenoud verhaal uit Italië is, is de pizza blijkbaar een uitvinding van de Etrusken en de Grieken, die later door de Romeinen werd overgenomen.

De eerste pizzalevering vond plaats in 1889

Raffaele Esposito, eigenaar van het beroemde restaurant Pietro il Pizzaiolo (Napels), voerde in 1889 de eerste pizzalevering uit aan koning Umberto en zijn vrouw Margherita. De koningin vond de eenvoudige pizza met tomaten, mozzarella en verse basilicum het lekkerst. Patriotisch in de Italiaanse nationale kleuren rood, wit en groen, werd de “Pizza Margherita” geboren en werd het een van de meest bestelde pizza’s ter wereld.

Pizza in een doos, bezorgd aan huis of op kantoor, is een klantgerichte dienst die aan alle vereisten van een logistieke dienst voldoet, ook al wordt dit niet direct als zodanig waargenomen. De pizzeria’s merkten al snel dat ze ook wijn en andere ingrediënten, zoals salades, konden aanbieden. De pizza bleef echter altijd de kernactiviteit.

Inmiddels zijn er echter enkele aanbieders die van alles aan kant-en-klare gerechten leveren. Je kunt een burger-menu, dat ongeveer CHF 6,90 kost, voor leveringskosten van CHF 2,90 aan huis laten bezorgen. En precies daar rijst de vraag of het eten of de levering centraal staat. Waar bij de pizzakoerier de levering een pure dienst aan de klant was, is voor bedrijven zoals Uber Eats de levering het businessmodel.

Door de uitspraak van de Geneefse rechtbank wordt echter in twijfel getrokken hoe de levering van eten in de toekomst moet worden georganiseerd. Waar een pizzeria de hoofdactiviteit is en de levering een dienst is, zal dat geen probleem zijn. Vaak zijn het familiebedrijven en rijdt de zoon, de schoonzus, de neef of de oom in zijn vrije tijd de pizza’s rond. De bezorgers behoren meestal tot de familie of het bedrijf. Bij de pure bezorgdiensten wordt alleen bemiddeld tussen voedselproducenten en consumenten. De bezorgers zijn meestal zelfstandigen die dit ernaast doen. Of het rendabel is of niet, dat is de platforms om het even. Als deze bezorgers nu in vaste dienst moeten worden genomen, dan staat dit businessmodel tenminste ter discussie. Dan kan het nauwelijks meer rendabel zijn.

Als de levering en niet het eten het businessmodel is

Als echter niet het eten, maar de levering centraal staat in de bedrijfsvoering, roept dat natuurlijk vragen op. Bij de pizzakoerier kon men zich al de vraag stellen of het transport van een pizza goed is en of een hete pizza uit de oven in het restaurant niet beter smaakt dan de lauwe en rubberachtige pap uit de doos, en dat kan men zich bij alle andere gerechten des te meer afvragen.

Kan dat een bezetting garanderen als je eten van verschillende restaurants naar verschillende consumenten rijdt? Zijn de restaurants allemaal naast elkaar en wonen de klanten echt allemaal in een redelijke straal? En moet ik de bezorger echt in dienst nemen of kan ik het hem niet zelf overlaten als hij een burger voor een kostenvergoeding van misschien CHF 1,00 tot 1,50 wil rondrijden? Daarbij komt nog de verpakking, die ingewikkeld is, zodat het eten warm blijft. Of het nu wegwerp- of ruildozen zijn, de inspanning is nog steeds enorm.

Eten bezorgen aan ouderen is standaard

Diensten voor ouderenzorg bieden dergelijke diensten ook al langer aan. Daar zijn de kosten overeenkomstig hoog, het wordt geleverd in dozen met servies en bestek, die bij de volgende levering worden omgeruild. Voor ouderen die niet meer goed ter been zijn, is dit een waardevolle dienst, vooral omdat velen niet meer voor zichzelf willen koken. Ook hier staat niet de levering centraal, maar de dienst aan de klant, in dit geval aan zorgbehoevenden.

Door de coronapandemie zijn dergelijke diensten toegenomen, maar aan de andere kant hebben velen ook gemerkt dat het leuk kan zijn om zelf iets in te kopen en het vervolgens zelf te koken. Als de tijd ’s middags krap is, is het toch fijn om even te bewegen, en als het maar de gang naar de dichtstbijzijnde sandwichwinkel is. Uiteindelijk beslist echter, zoals altijd en overal, de markt of de dienst “Kant-en-klaar eten bezorgen” zich doorzet.