Top van de Logistieke Wijzen: Crisisbestendigheid en Toekomstpotentieel

In april kwamen toonaangevende vertegenwoordigers uit de industrie, handel, logistieke dienstverlening, wetenschap en technologie samen voor de voorjaars-top van de “Logistieke Wijzen” in Stromberg. Het doel van de bijeenkomst was om een onderbouwde beoordeling van de huidige situatie van de logistiek in Duitsland te geven en prognoses en concrete impulsen voor verdere ontwikkeling te formuleren.

(Erlangen/Stromberg) Het initiatief voor de prognose van de logistieke locatie Duitsland beschouwt zichzelf als een onafhankelijk, interdisciplinair orgaan. Het verenigt wetenschappelijke analyse met ondernemingspraktijk en werd in 2013 opgericht door Prof. Dr. Christian Kille en Markus Meißner. Twee topontmoetingen per jaar – elk in het voorjaar en in de herfst – vormen het ritme van deze locatiebepaling. Centraal staat de ambitie om politiek en economie richting te geven door middel van feitelijke analyses en strategische aanbevelingen.

Voorzichtige vooruitzichten – de conjuncturele realiteit 2025

De deelnemers kwamen overeen dat de economische sector logistiek in 2025 niet echt zal herstellen. Hoewel er rekening gehouden kan worden met een lichte nominale groei, zal de reële prestatie naar verwachting verder licht afnemen. De prognose voor 2025 ligt in de bandbreedte van -0,5 tot -0,8 % (reëel) en +0,8 tot +1,1 % (nominaal). Deze beoordeling is gebaseerd op de algehele zwakke conjunctuur, toenemende onzekerheid op de wereldmarkten en een gebrekkige gegevensbasis, aangezien veel sectorgerelateerde detailprognoses inmiddels zijn stopgezet.

Een gedifferentieerd beeld van de locatievoorwaarden

De analyse van de huidige situatie schetst een veelzijdig beeld. Duitsland wordt nog steeds beschouwd als een van de meest krachtige logistieke locaties ter wereld. Het spectrum varieert van internationaal opererende bedrijven tot middelgrote “verborgen kampioenen”. De logistiek overtuigt door diepgaande branche-expertise, een robuuste verkeersinfrastructuur, een hoge opleidingscompetentie en het sterke merk “Made in Germany”. De uitvoeringscompetentie langs complexe waardeketens is evenzeer ontwikkeld als de innovatiekracht op gebieden zoals intralogistiek en automatisering.

Tegelijkertijd zien de Logistieke Wijzen aanzienlijke zwaktes die de ontwikkeling van de sector belemmeren. Bureaucratische hindernissen en een complexe regelgeving bemoeilijken de operationele efficiëntie. Daar komen hoge energie- en personeelskosten bij, evenals belasting- en heffingslasten die de concurrentiekracht onder druk zetten. De trage digitalisering – vooral in de publieke sector – en een vaak risicomijdende houding in besluitvormingsprocessen leiden tot innovatieremmingen. Het gebrek aan risicokapitaal voor disruptieve ontwikkelingen versterkt dit effect nog verder.

Potentieel voor een doorbraak

Ondanks deze structurele uitdagingen zijn er ook tal van kansen geïdentificeerd. Duitsland beschikt over aanzienlijke technologische competenties, vooral op het gebied van automatisering, robotica en kunstmatige intelligentie. De nauwe samenwerking tussen onderzoek, praktijk en start-ups wordt beschouwd als een solide fundament voor toekomstige innovaties. Ook de capaciteit om complexe toeleveringsketens flexibel aan te passen aan veranderende omstandigheden behoort tot de sterke punten van de locatie.

Extra impuls zou het “bijzondere fonds voor infrastructuur en klimaatbescherming” kunnen geven, dat gerichte investeringen in verkeers-, energie- en digitalinfrastructuur mogelijk moet maken. Een strategische sturing van deze middelen is echter essentieel om effect te sorteren. Daarnaast werd de toenemende betekenis van duurzame technologieën en de rol van Duitsland als locatie voor internationale vakmensen genoemd als centrale hefboom voor de toekomstbestendigheid.

Een maatregelenpakket voor de logistiek van morgen

In het kader van de top werd een uitgebreid maatregelenpakket ontworpen dat de logistieke concurrentiekracht van Duitsland moet versterken. Centraal staat het idee van een praktijkgericht innovatief programma dat gericht is op de bevordering van projecten op het gebied van AI, automatisering en platformeconomie. In plaats van klassieke subsidiemechanismen moet een model voor kapitaalverstrekking worden opgezet dat – vergelijkbaar met een venture-capitalmodel – financiering geleidelijk koppelt aan bewezen businesscases.

Een andere focus ligt op netwerken: De samenwerking tussen bedrijven, wetenschap, start-ups en publieke instellingen moet naar een nieuw niveau worden getild. Open platforms, gezamenlijke governance-modellen en intersectorale synergieën (sleutelwoord “Coopetition 2.0”) zijn centrale bouwstenen van deze aanpak.

Ook cultureel moet er een mentaliteitsverandering plaatsvinden. Innovatiedrang, fouttolerantie en enthousiasme voor het nieuwe moeten weer sterker verankerd worden in de top van de logistieke bedrijven. Het doel is om de logistieke locatie Duitsland niet alleen als een efficiënte dienstverlener, maar als een wereldwijd erkende motor van innovatie te vestigen.

Van locatiefactor naar exporthit

De logistiek in Duitsland staat op een kruispunt. Enerzijds zijn er structurele zwaktes die de groei belemmeren. Anderzijds biedt de sector uitstekende voorwaarden om zich internationaal te profileren – mits de randvoorwaarden actief verder worden ontwikkeld. De voorjaars-top van 2025 heeft duidelijk gemaakt: De sector is klaar voor verandering. Nu is politieke vastberadenheid, ondernemingsmoed en een cultuur van samenwerking nodig om de Duitse logistiek naar het volgende niveau te tillen.

Foto: © Logistieke Wijzen/Alexander Stoll / Bijschrift (v.l.n.r.): Gerritt Höppner-Tietz, hagebau Logistik GmbH & Co. KG; Markus Meißner, AEB SE; Dr. Patric Spethmann, MARC O‘POLO SE; Patrick Wiedemann, Reverse Logistics Group; Michael Wegener, Commerzbank AG; Prof. Dr. Michael Sternbeck, dm - drogerie markt GmbH; Harry Seifert, Seifert Logistics GmbH; Berit Börke, PARTNER FOR PIONEERS GmbH; Arnold Schroven, Schroven Consulting GmbH; Ralf Busche, BASF SE; Wolfgang Lehmacher; Prof. Dr. Peer Witten, Otto Group; Kerstin Wendt-Heinrich, TOP Mehrwert-Logistik GmbH & Co. KG; Dr. Martina Niemann, DB Cargo AG; Marc Schmitt, LOXXESS AG; Antje Lochmann, GEODIS FF Germany GmbH & Co KG; Dr. Torsten Rudolph, Rudolph Logistik Gruppe GmbH; Prof. Dr. Alexander Nehm, DHBW Mannheim; Prof. Dr. Christian Kille, THWS; Dieter Braun, AUDI SE.