Bureaucratische hindernissen zetten Duitse rederijen onder druk

De toenemende rapportageverplichtingen en regionale uitzonderingsregels in het kader van de klimaatbeschermingsvoorschriften belasten Duitse rederijen enorm. Ze moeten een groot aantal gegevens op nationaal, Europees en mondiaal niveau verzamelen en rapporteren – vaak meerdere keren, in verschillende systemen en met verschillende deadlines.

(Hamburg) Deze administratieve last treft niet alleen grote bedrijven, maar vooral ook kleine en middelgrote rederijen, die met 80 procent het grootste deel van de Duitse scheepvaartsector uitmaken.

Een voorbeeld verduidelijkt de omvang: De Noord-Duitse familie rederij Rambow exploiteert in Europa twaalf containerschepen en wereldwijd twee multifunctionele schepen voor het transport van verschillende goederen. Kapitein Manfred Hirsch meldt gefrustreerd: „Tegenwoordig brengen we aan boord bijna meer tijd door met bureaucratie dan met onze eigenlijke taken zoals navigatie en onderhoud. Emissiedata moeten in tal van systemen worden ingevoerd, elk met eigen vereisten en deadlines. Voor de officieren is deze last naast de dagelijkse werkzaamheden nauwelijks te behappen.”

Ook het management voelt de druk. Malte Rambow beschrijft de gevolgen voor het bedrijf: „Onze kernactiviteit – het zeetransport en de scheepvaart – komt steeds meer op de achtergrond. De groeiende voorschriften en onduidelijke rapportageverplichtingen remmen ons af en bedreigen onze concurrentiekracht.”

Regelchaos en onzekerheid door EU-ETS

Sinds 2024 is de scheepvaart opgenomen in het EU-emissiehandelssysteem (EU-ETS). Rederijen moeten hun CO₂-uitstoot registreren en de bijbehorende certificaten aanschaffen. Maar de vertraagde nationale implementatie in Duitsland zorgde voor onzekerheid. Tegelijkertijd volgen andere landen zoals Turkije en het Verenigd Koninkrijk hun eigen wegen en stellen ze eigen emissiehandelssystemen voor de scheepvaart in.

Het resultaat: Een lappendeken van voorschriften met verschillende vereisten, rapportageformaten en deadlines. De toenemende bureaucratie bindt waardevolle middelen, overbelast het personeel en bemoeilijkt de efficiënte werking van de schepen.

Martin Kröger, algemeen directeur van de Vereniging van Duitse Rederijen (VDR), waarschuwt: „Onze bedrijven kunnen zich geen eigen afdeling voor bureaucratie veroorloven. Ze zouden zich moeten concentreren op het transport van goederen en klimaatbescherming – niet op het zoeken naar het juiste onlineportaal voor steeds nieuwe rapporten. We hebben dringend een vereenvoudiging van de rapportageverplichtingen en een einde aan de Europese uitzonderingsroutes nodig.”

Naast het EU-ETS moeten rederijen vanaf 2025 voldoen aan de FuelEU Maritime-verordening. Deze schrijft voor dat de broeikasgasintensiteit van de gebruikte scheepsenergie bepaalde grenswaarden niet mag overschrijden – een verdere bureaucratische hindernis.

Kröger bekritiseert: „De FuelEU-verordening is goed bedoeld, maar gaat voorbij aan de realiteit van de sector. De verantwoordelijkheden zijn niet praktisch geregeld.” In de scheepvaart zijn er vaak meerdere actoren:

• Schipseigenaren,
• Charterers die het schip huren en de brandstof aanschaffen,
• Schipmanagers die verantwoordelijk zijn voor de veilige werking.

Volgens de verordening zou echter de schipmanager verantwoordelijk moeten zijn voor de naleving van de voorschriften – hoewel hij geen invloed heeft op de brandstofaankoop. Dit leidt tot onzekerheid en onrealistische regelingen.

Duurzaamheidsrapportage – nieuwe bureaucratische vloedgolf

Naast de klimaatrapporten vraagt de EU ook steeds meer om duurzaamheidsrapporten (Corporate Sustainability Reporting Directive – CSRD). Sinds 2024 moeten grote rederijen gedetailleerde rapporten opstellen over ecologische en sociale aspecten. Vanaf 2026 geldt deze verplichting ook voor kleine en middelgrote bedrijven. De extra documentatie bindt verdere middelen en verhoogt de administratieve last aanzienlijk.

Sector vraagt om internationale harmonisatie

EU-voorzitter Ursula von der Leyen heeft de problematiek erkend en een vermindering van de bureaucratie aangekondigd. Maar de sector heeft snelle, concrete maatregelen nodig.

De VDR vraagt om een radicale vereenvoudiging van de voorschriften. „We hebben een internationale harmonisatie van de klimaatbeschermingsvoorschriften, de gegevensverzameling en rapportageverplichtingen nodig,” benadrukt Kröger. „De federale regering moet zich krachtig inzetten voor het verminderen van bureaucratie in Europa – anders dreigt Europa internationaal de aansluiting te verliezen.”

Foto: © Loginfo24