Deutsche Post is sinds 30 jaar een naamloze vennootschap

De Deutsche Post AG heeft in de afgelopen 30 jaar een lange weg afgelegd - van een nationale postdienstverlener tot de wereldwijd leidende logistieke onderneming DHL Group. Een mijlpaal was 1 januari 1995: op dat moment werd de Deutsche Post een naamloze vennootschap. De drie openbare bedrijven Postdienst, Telekom en Postbank, die uit de toenmalige Deutsche Bundespost waren voortgekomen, werden geprivatiseerd.

(Bonn) Wat voor velen vandaag de dag normaal is - de DHL Group behoort al vele jaren tot de Duitse DAX 40 bedrijven - was destijds een omstreden beslissing in de politiek en de samenleving. Vandaag de dag kan worden gezegd: de ingeslagen weg zorgde ervoor dat het bedrijf kon overleven in de opkomende Europese concurrentie. Door internationale overnames groeide het als DHL Group uit tot een wereldspeler. Waar in de jaren ’90 de focus op de postdienst lag, zijn het vandaag vooral pakketten en vrachtgoederen - van online bestellingen tot medicijnen of computerchips tot machines en onderdelen. Het bedrijf transporteert ze over land, zee en lucht.

“De posthervormingen van de jaren ’90 in Duitsland, met name de omzetting van de Deutsche Post in een NV, waren vooruitziende, moedige politieke beslissingen”, zegt Tobias Meyer, voorzitter van de raad van bestuur van de DHL Group. “Vandaag zijn we in meer dan 220 landen en gebieden aanwezig. Tegelijkertijd zijn we trouw gebleven aan onze thuismarkt en onze wortels - met onze bedrijfssector Post & Pakket Duitsland.”

Overname van DHL in 2002 creëert wereldwijd netwerk

Internationaal werd de Deutsche Post vooral door de overname van DHL in 2002, dat eerder een Amerikaans bedrijf was, bekend. Door deze stap kon de Deutsche Post haar internationale netwerk aanzienlijk uitbreiden en haar aanwezigheid op de wereldwijde logistieke markt versterken. DHL was al een gevestigde speler in de internationale expres- en logistieksector, wat het de Deutsche Post mogelijk maakte om haar diensten wereldwijd aan te bieden.

De wereldwijde betekenis van DHL Group bewees het later onder andere tijdens de coronapandemie: in deze tijd hield het bedrijf niet alleen wereldwijd de toeleveringsketens in stand, maar leverde het ook meer dan twee miljard broodnodige vaccindoses in 175 landen.

Maatregelen voor de omzetting in een NV

Terugkijkend: bij de privatisering in 1995 moesten in Duitsland veel beslissingen worden genomen. Een bijzondere hindernis was bijvoorbeeld het ambtenarenrecht. Het moest worden geregeld hoe de ambtenaren naar een naamloze vennootschap konden worden overgebracht en hoe hun verdere tewerkstelling zou plaatsvinden.

Naast deze complexe juridische wijzigingen waren er ook aanpassingen op taalkundig gebied, oude overheidsbegrippen moesten in begrijpelijke taal “vertaald” worden: van het “postkantoor” werd de vestiging, de “ministerieel raad” heette vanaf dat moment afdelingshoofd en “beschikkingen, verordeningen en ambtsbladen” werden volledig afgeschaft. Alles met als doel om enkele jaren later de volgende hervormingsstap te zetten: de beursgang, die in november 2000 plaatsvond.

En zo zou Wolfgang Bötsch, de laatste federale minister voor Post en Telecommunicatie, gelijk krijgen met zijn beoordeling in een interview met het tijdschrift Wirtschaft & Markt in 1995: “De privatisering was noodzakelijk om te kunnen concurreren op de zich wereldwijd dynamisch ontwikkelende communicatiemarkt. Bedrijven met een overheidsstructuur, gebonden aan bestuursrechtelijke en ambtenarenrechtelijke beginselen, zouden daarbij een belemmering zijn geweest, omdat ze inflexibel zijn.”

De weg naar de NV – 1990 tot 1995

Aan de privatisering ging de Postreform I vooraf, dat is de opsplitsing van de voormalige Deutsche Bundespost in de drie openbare bedrijven Deutsche Bundespost Postdienst, Deutsche Bundespost Telekom en Deutsche Bundespost Postbank in 1990. In deze periode, dus tussen 1990 en 1995, concentreerde het toenmalige postmanagement zich op het opgeven van de overheidsstructuur ten gunste van een concurrentiegerichte sectororganisatie met duidelijke leiderschapsstructuren. De sectoren briefpost, vrachtpost en postkantoren ondergingen een ingrijpende transformatie: in de briefsector werd in 1993 een nieuw, vijfcijferig postcode systeem geïntroduceerd. Een jaar later volgde de voltooiing van het eerste - van in totaal 82 - moderne briefcentra. Ook een nieuw pakketdistributienetwerk, bestaande uit 33 “vrachtpostcentra”, werd vanaf 1994 geleidelijk in gebruik genomen. En in de postkantoren werd een nieuw “Open Service-concept” geïntroduceerd en de eerste partnerkantoren begonnen hun activiteiten.

Tegenwoordig 82 miljard omzet per jaar

De maatregelen toonden effect: in 1994, dus in het laatste jaar voor de omzetting in een NV, werd voor heel Duitsland voor het eerst sinds de hereniging een positief resultaat uit gewone bedrijfsvoering behaald, namelijk 257 miljoen DM. De omzet bedroeg ongeveer 25 miljard DM, waarvan de briefpost 57 procent en de pakketsector (vrachtpost) 16 procent uitmaakte. Vandaag de dag genereert DHL Group een omzet van bijna 82 miljard euro, waarvan ongeveer 80 procent in het buitenland.