Lamarr-Instituut voor Machine Learning en AI feestelijk geopend

In aanwezigheid van de Minister-President van NRW, Hendrik Wüst MdL, en de Minister van Wetenschap van NRW, Ina Brandes, evenals toonaangevende actoren uit het bedrijfsleven en de wetenschap, is het Lamarr-Instituut voor Machine Learning en Kunstmatige Intelligentie op 29 september 2022 feestelijk geopend. Het nieuwe toponderzoeksinstituut ontwikkelt een nieuwe generatie van Kunstmatige Intelligentie (AI) die krachtig, duurzaam, betrouwbaar en veilig bijdraagt aan de oplossing van centrale uitdagingen in de economie en de samenleving. Het Lamarr-Instituut is een van de vijf universitaire AI-competentiecentra in heel Duitsland, die sinds de zomer als onderdeel van de AI-strategie van de federale regering permanent worden gefinancierd.

(Sankt Augustin) Minister-President Hendrik Wüst MdL: »Noordrijn-Westfalen moet een hotspot voor AI-onderzoek worden. Met het Lamarr-Instituut komen we een grote stap dichter bij dit doel – hier wordt gewerkt aan antwoorden op vragen over de mobiliteit van morgen, innovatieve productieprocessen of slimme energievoorziening.« De Minister-President vervolgde: »Geen enkele generatie voor ons heeft kunnen terugvallen op zoveel kennis en knowhow als wij vandaag. En daarom hebben we alle kansen om goede oplossingen te vinden voor de vragen van onze tijd. Juist de Kunstmatige Intelligentie creëert hier nieuwe mogelijkheden.« Vanuit Noordrijn-Westfalen – met locaties in Dortmund, Bonn en Sankt Augustin – voeren internationaal erkende wetenschappers AI-toponderzoek uit voor Duitsland, Europa en de wereld. Hiervoor stellen de federale overheid en de deelstaat Noordrijn-Westfalen gezamenlijk tot 2028 ongeveer 126 miljoen euro beschikbaar.

De missie en praktische resultaten van hun onderzoek werden door de onderzoekers ter gelegenheid van de opening van het Lamarr-Instituut eind september gepresenteerd op Schloss Birlinghoven in Sankt Augustin. Judith Pirscher, staatssecretaris van het Federale Ministerie van Onderwijs en Onderzoek BMBF, benadrukte: »Ik ben erg blij dat we vandaag een echte mijlpaal voor het AI-onderzoek in Duitsland kunnen vieren. De huidige situatie heeft aangetoond waartoe afhankelijkheden van anderen kunnen leiden, ons doel is daarom technologische soevereiniteit op het gebied van AI. En daarvoor hebben we vooral experts zoals u nodig.«

Technologische soevereiniteit waarborgen – hulpbronnenbesparend, betrouwbaar, krachtig

Het doel van de onderzoekers van het Lamarr-Instituut is om nieuwe standaarden te zetten bij de waarden gebaseerde verkenning en ontwikkeling van extreem krachtige en tegelijkertijd betrouwbare en hulpbronnenbesparende AI. »Een focus die het Lamarr-Instituut kenmerkt, is het hulpbronnenbesparend leren. We werken eraan om geleerde modellen aan te passen voor energiezuinige rekarchitecturen en ontwikkelen methoden waarvan de modellen extreem weinig energie verbruiken. Dit vereist aan de ene kant de verdieping van de deelgebieden van Machine Learning, aan de andere kant de interdisciplinaire samenwerking. Daarom hebben we nu al tal van internationaal gerenommeerde collega’s aan boord en er zullen er meer komen«, legde Prof. Dr. Katharina Morik, een van de vier co-directeuren van het Lamarr-Instituut, uit.

Het Lamarr-Instituut wordt ondersteund door pioniersinstellingen op het gebied van Kunstmatige Intelligentie: de TU Dortmund, het Fraunhofer Instituut voor Intelligente Analyse- en Informatie Systemen IAIS, de Universiteit Bonn en het Fraunhofer Instituut voor Materiaalstroom en Logistiek IML. De permanente financiering maakt de benoeming van tot elf nieuwe AI-professoren aan de twee partneruniversiteiten mogelijk en komt 32 reeds bestaande professoren ten goede, die als »Principal Investigators« met hun onderzoek in het nieuwe Lamarr-Instituut worden geïntegreerd. Het onderzoek van meer dan 40 AI-professoren wordt in 2023 al ondersteund door meer dan 100 wetenschappelijke medewerkers, die in het kader van het Lamarr-Instituut academische diploma’s en vaktechnische kennis zullen verwerven.

Wetenschappelijke excellentie, gedegen opleiding en betrouwbare AI-toepassingen voor bedrijven

De opleiding van de volgende generatie AI-experts speelt een centrale rol in het Lamarr-Instituut – van het overdragen van eerste AI-kennis op school tot de wetenschappelijke opleiding aan de twee partneruniversiteiten en de bijscholing van professionals in bedrijven door de betrokken Fraunhofer-instituten. Het nieuwe instituut, vernoemd naar de Oostenrijks-Amerikaanse uitvinder Hedy Lamarr, die bekend is om haar pionierswerk aan de voorlopers van Bluetooth en WLAN, legt ook een centrale nadruk op de praktische toepassing: »Naast het onderzoek en de gedegen opleiding van de wetenschappelijke jeugd is ook de overdracht naar de industrie in de vorm van kennis, expertise en ethisch-verantwoordelijke toepassingen van groot belang voor ons werk. Al onze machine learning-methoden worden nu al in meer dan 50 ziekenhuizen gebruikt voor diagnosecodering, helpen high-speed robots in de logistiek of maken deel uit van een wereldwijd toonaangevende AI-analyse-software«, zei co-directeur Prof. Dr. Stefan Wrobel.

De Minister van Wetenschap van NRW, Ina Brandes, voegde toe: »Duurzaamheid en ethiek in AI zijn centrale thema’s van het nieuwe instituut. Ze zijn cruciaal voor het vertrouwen van mensen in AI in het dagelijks leven. We ervaren in alle levensgebieden een snelle ontwikkeling door het gebruik van AI. Daarbij willen we ervoor zorgen dat niet alleen bepaalde bedrijfsmodellen profiteren van AI, maar ook hoge ethische normen en duurzaamheidsvereisten worden nageleefd.«

Het Lamarr-Instituut is voortgekomen uit het eerdere Competentiecentrum Machine Learning Rijn-Ruhr (ML2R) en wordt geleid door Prof. Dr. Katharina Morik, Prof. Dr. Stefan Wrobel, Prof. Dr. Christian Bauckhage en Prof. Dr. Dr. h. c. Michael ten Hompel.

Foto: © Fraunhofer IAIS/Dirk Baumbach / Bijschrift: Ter gelegenheid van de feestelijke opening van het Lamarr-Instituut kwamen toonaangevende actoren uit politiek, bedrijfsleven en wetenschap samen. Onder hen (v.l.) Prof. Dr. Dr. h. c. Michael Hoch, Dr. Raoul Klingner, Prof. Dr. Manfred Bayer, Minister van Wetenschap van NRW Ina Brandes, Minister-President van NRW Hendrik Wüst MdL, Prof. Dr. Stefan Wrobel, Prof. Dr. Christian Bauckhage en Prof. Dr. Dr. h. c. Michael ten Hompel.