Zwitserse Post en SBB Cargo zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden

SBB Cargo blijft ook in de toekomst pakketten, brieven en kranten vervoeren in opdracht van de Zwitserse Post. Het grootste deel van het vervoer vindt plaats tussen de hubs. De Post heeft het contract met haar langdurige partner verlengd voor de jaren 2023 tot 2026. De samenwerking gaat terug tot de beginjaren van de spoorwegen.

(Bern) Al sinds jaar en dag vervoert de Post brieven, kranten en pakketten per trein. Dat bevestigt Cornelia Heizmann. Samen met een collega leidt ze die afdeling bij de Post die zich bezighoudt met de vraag “Spoor of Weg?” Ze glimlacht: “Ik heb ooit gehoord dat er al een maand na de opening van de Spaanse Broodjeslijn tussen Zürich en Baden in 1847 brieven per trein werden vervoerd.” Zonder twijfel was de spoorweg vanaf het begin belangrijk voor de postvervoer. Maar hoe zit het vandaag de dag? “Met de trein verwerken we een groot deel van de interne transporten,” zegt Cornelia Heizmann. Dit betekent: tussen de sorteercentra. De Post richt zich daarbij op de hoofdassen Oost-West en Noord-Zuid.

Op de Oost-West-as van de spoorweg bevinden zich de grote brief- en pakketsorteercentra in Daillens en Eclépens, Härkingen, Zürich-Mülligen en Frauenfeld. Op laadterminals worden daar de met pakketten beladen containers met kranen op de spoorwagens gehesen. Treinen die uitsluitend brieven vervoeren, rijden rechtstreeks het binnenste van de briefcentra binnen, zodat de Post-medewerkers ze kunnen laden en lossen. Daarna brengen de gele posttreinen de pakketten, kranten en brieven naar de distributiecentra zoals Landquart, Chur en Genève. Op de Noord-Zuid-as bedienen de treinen onder andere de distributiecentra in Basel, Cadenazzo en Visp.

Nieuwe pakketcentra liggen niet altijd in de buurt van sporen

Maar wat is er met de nieuwe regionale pakketcentra van de Post, zoals Untervaz en Vétroz? De Post investeert inderdaad massaal in de bouw van nieuwe pakketcentra om de voortdurend stijgende pakketvolumes te kunnen verwerken. De beschikbare ruimtes voor nieuwe pakketcentra zijn echter schaars en liggen niet altijd in de buurt van spoorlijnen. Cornelia Heizmann hierover: “Ongeveer 50 procent van alle brieven en pakketten legt vandaag de dag minstens een deel van hun reis per trein af. Met de bouw van de nieuwe regionale pakketcentra kan de Post in de toekomst veel meer direct in de regio’s ter plaatse sorteren, zodat de pakketten nog sneller bij de vele voordeuren komen. Op de spoorassen tussen de grote sorteercentra zullen we dus relatief gezien iets minder vervoeren. Maar met de algemene toename van de pakketvolumes compenseert dit elkaar. De trein blijft ook in de toekomst de ruggengraat van het postvervoer en de eerste keuze bij de beslissing over het vervoermiddel.”

Treinen geven de maat aan

SBB Cargo rijdt voor de Post dagelijks 45 pakkettreinen en 15 brieftreinen met in totaal ongeveer 470 wagens door Zwitserland. Dit gebeurt dag en nacht, waarbij ongeveer 60 procent van de “gele” ritten in de tijd tussen 19.00 uur en 07.00 uur ’s ochtends valt. Deze ritten moet de Post altijd een jaar van tevoren bestellen. “Begin april 2022 bestellen we bijvoorbeeld onze treinen voor 2023, zodat SBB Cargo ze in de jaarlijkse dienstregeling kan plannen,” legt Cornelia Heizmann uit. In het spoorvakjargon gaat het hierbij om de zogenaamde tracébestelling, vergelijkbaar met de slots in de luchtvaart. Het aantal treinritten kan de Post dus niet willekeurig veranderen. De posttreinen rijden volgens een vastgestelde dienstregeling en zijn gesynchroniseerd met het ritme van de Post. Want de medewerkers in de brief- en pakketcentra richten hun werk en de capaciteit van de sorteermachines onder andere op de aankomst van de treinen. Als een trein dus te laat aankomt, kan dat ook de levering van een pakket of een brief voor veel ontvangers vertragen.

Weg en spoor vullen elkaar aan

“Vooral voor regio’s zoals Wallis, Ticino of Graubünden zijn we afhankelijk van stipte treinen, zodat we bijvoorbeeld A-Post-brieven binnen één dag kunnen leveren,” weet Cornelia Heizmann. Want voor deze regio’s is de trein de snellere optie dan vrachtwagens. Voor andere regio’s, vooral op kortere afstanden, is de weg de betere optie. De Post onderzoekt daarom voortdurend welke transportwegen ze de weg of het spoor verkiest. Ze kiest voor de trein als ze daarmee de huishoudens op tijd kan bedienen, als het economisch en ecologisch zinvol is en ook logistiek haalbaar is. Want de online handel bloeit en de klanten hebben de behoefte om hun goederen na de klik steeds sneller te ontvangen.

Of het nu asfalt of spoor is, de keuze van het juiste vervoermiddel hangt altijd af van het aantal pakketten en brieven, van het tijdstip, van de beschikbaarheid van het tracé bij de spoorwegen, van de bereikbaarheid van de bestemmingen en van de kosten.

Foto: © Zwitserse Post