Duisburg met eerste klimaatneutrale containerterminal in Europa

In de haven van Duisburg wordt niet alleen de grootste containerterminal in het Europese achterland gebouwd, maar ook de eerste die klimaatneutraal wordt aangedreven door waterstof, intelligent is verbonden en aangrenzende wijken van energie kan voorzien. Op het terrein van het voormalige koleneiland bouwt duisport tot 2023 samen met Cosco Shipping Logistics, Hupac SA en de HTS Group de trimodale Duisburg Gateway Terminal (DGT).

(Duisburg) Om de volledige energetische transformatie van de grootste binnenhaven ter wereld te realiseren, hebben duisport en het Fraunhofer Instituut voor Milieu-, Veiligheids- en Energietechniek UMSICHT voor de grootste achterland-hub van Europa in het kader van het project “enerPort” toekomstgerichte technologieën geanalyseerd en op maat gemaakte modellen ontwikkeld. In het vervolgproject “enerPort II” (subsidiecode: 03EN3046) wordt nu in de DGT een duurzaam energiesysteem geïnstalleerd dat hernieuwbare energiebronnen, energieopslag, verbruikers en verschillende waterstoftechnologieën met elkaar verbindt. Sleutelcomponenten hiervoor zijn brandstofcel-systemen en waterstofmotoren voor elektriciteitsopwekking, evenals batterijopslag.

„enerPort II“ eerste implementatieproject over waterstof

“In de Duisburg Gateway Terminal zullen we niet alleen ultramodern, digitaal en efficiënt werken, maar ook 100 procent klimaatneutraal. Het grootste ontwikkelingsproject sinds ‘logport I’ 22 jaar geleden is een modelproject met uitstraling ver buiten de haven van Duisburg. Het laat zien hoe de logistiek en energievoorziening van morgen eruitzien,” zegt duisport-CEO Markus Bangen.

Andere partners van het eerste waterstofproject dat direct in de haven van Duisburg wordt uitgevoerd, zijn de Westenergie Netzservice GmbH, de Rolls-Royce-divisie Power Systems, de Netze Duisburg GmbH, de Stadtwerke Duisburg en de Stadtwerke Duisburg Energiehandel GmbH. Het project wordt gefinancierd in het kader van de “Technologieoffensive Wasserstoff” door het Federaal Ministerie van Economie en Klimaatbescherming voor een periode van vier jaar.

Zo autonoom mogelijk

“Concreet zullen we een duurzaam, waterstofgebaseerd energieconcept implementeren dat een hoge mate van autonomie nastreeft,” zegt Alexander Garbar, plaatsvervangend hoofd van de bedrijfsontwikkeling en manager duurzaamheid bij duisport. “Een intelligent lokaal energienet koppelt en stuurt hernieuwbare energie in de vorm van fotovoltaïsche en waterstofgebaseerde warmtekrachtkoppelinginstallaties met elektrische, thermische energieopslag, evenals waterstofopslag en verbruikers zoals landstroom, laadpalen en kraaninstallaties. Ook een toekomstige voorziening van aangrenzende wijken moet theoretisch worden overwogen.”

“Binnenhavens zijn bijzondere stadswijken met eigen energetische eisen,” zegt Dr. Anna Grevé, hoofd van de afdeling Elektrochemische Energiespeicher bij Fraunhofer UMSICHT. “Ze bieden zowel nationale als internationale goederenvervoer alsook andere industrieën en bedrijven een thuis en liggen bovendien vaak in de buurt van woongebieden. Hun verdere ontwikkeling moet daarom voldoen aan economische eisen evenals aan eisen voor klimaat- en milieubescherming.”

Modulaire opbouw maakt verdere vervolgprojecten mogelijk

Een bijzonderheid van het project “enerPort II” is de modulaire opbouw. Het creëert voorwaarden voor een continue voortzetting van het transformatieproces, aangezien vervolg- of satellietprojecten zonder problemen kunnen worden gekoppeld. Bijvoorbeeld elektrolyzers of waterstof aangedreven locomotieven. “Op deze manier wordt de terminal een ankerpunt en een kiemcel voor het transformatieproces van de gehele haven van Duisburg,” aldus Alexander Garbar.

In de eindfase na twee bouwfases moet er op de DGT een revolutionaire modal split gelden, die 40 procent transport per spoor, 40 procent per binnenvaartschip – en slechts 20 procent vrachtverkeer op de weg voorziet. Hiervoor staan op 240.000 vierkante meter terminaloppervlak zes portaalkranen, twaalf volledige spoorroutes van 730 meter lengte en meerdere ligplaatsen voor binnenvaartschepen ter beschikking.

Capaciteit voor China-treinen groeit naar 100 eenheden per week

Op de DGT zullen in de toekomst rangeerlocomotieven met waterstofaandrijving worden ingezet. Verder zijn er geen reach-stackers (heftrucks), alle goederenbewegingen worden digitaal aangestuurd. Voor elk binnenvaartschip aan de kade is er een landstroomaansluiting beschikbaar om de uitstoot van broeikasgassen te minimaliseren.

Het nieuwe grote terminal wordt nu al beschouwd als een testveld en model voor klimaatneutrale binnenhavens wereldwijd. Met de DGT groeit bovendien de afhandelcapaciteit van duisport, bijvoorbeeld voor China-treinen, tot wel 100 eenheden per week.

“enerPort II” is het opvolgingsproject van “enerPort I”. Hierbij werd onderzocht waar binnenhavens kunnen worden ondersteund bij de energetische transformatie. Er is een methode ontstaan die verschillende energie-installaties en Power-to-X-technologieën combineert, optimaliseert en evalueert.

Foto: © dusiport