DSLV beantwoordt vragen over de Brexit-handelsovereenkomst

Niels Beuck, directeur van DSLV en hoofd Europese Zaken, beantwoordt vragen over de gevolgen voor de Duitse expediteurs- en logistieksector van de kort voor Kerst afgesloten handelsovereenkomst tussen het Verenigd Koninkrijk (VK) en de EU. Hij ziet niet alle bedrijven even goed voorbereid op het nieuwe scenario.

(Berlijn) Vijf vragen aan Niels Beuck, directeur van DSLV en hoofd Europese Zaken. Wat zijn de gevolgen van de kort voor Kerst gesloten handelsovereenkomst tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk (VK) voor de Duitse expediteurs- en logistieksector?

Zorgt de overeenkomst na jarenlange Brexit-onderhandelingen voor verlichting in de economie?

Ja, maar een veel eerdere overeenkomst zou veel nuttiger zijn geweest dan een last-minute deal. De economie heeft nu nauwelijks tijd om zich voor te bereiden. Toch is de overeenkomst te verwelkomen – als de best mogelijke afsluiting van dit over het algemeen zeer ongelukkige uittredingsproces van een EU-lidstaat. Nu is het zaak om de talrijke details van de bijna 1500 pagina’s tellende overeenkomst te bekijken en in de praktijk te brengen. Ondanks alle onzekerheid is één ding zeker: de Brexit zal ons en onze lidbedrijven nog lange tijd bezighouden.

Blijft met de langverwachte deal niet veel hetzelfde?

Duidelijk nee. Het was van tevoren al duidelijk dat het een groot verschil maakt of het Verenigd Koninkrijk deel uitmaakt van de EU of, zoals nu, een derde land is. De handel met het VK is per 1 januari 2021 complexer en bureaucratischer geworden. Goederenstromen worden in de toekomst strenger gecontroleerd en de administratieve lasten stijgen voor alle schakels in de toeleveringsketen. Wat vaak over het hoofd wordt gezien: hoewel er over het algemeen geen douanerechten zijn, moeten er toch douaneaangiften worden gedaan, want invoer-btw moet in ieder geval worden betaald. Het wordt bemoeilijkt doordat bedrijven zich moeten bezighouden met de verschillende nationale douanetechnologiesystemen, en vooral met het nieuwe Border Operating Model in het VK. Handelsbedrijven die goederen naar of uit het VK exporteren of importeren, moeten eigen expertise opbouwen of dienstverleners zoals expediteurs of douaneagenten inschakelen. In ieder geval moeten nieuwe documentatieverplichtingen worden nageleefd. Uitzonderingen gelden voor Noord-Ierland, dat weliswaar tot het douanegebied van het Verenigd Koninkrijk behoort, maar douanetechnisch wordt behandeld alsof het deel uitmaakt van het EU-douanegebied.

Zijn Duitse expediteurs voldoende voorbereid op de veranderingen?

We hebben onze lidbedrijven al vroeg geïnformeerd over de te nemen maatregelen in het geval van een no-deal-Brexit en de daaruit voortvloeiende douaneregels. Al in de herfst van 2018 heeft de DSLV samen met de Duitse douane informatiebijeenkomsten gehouden. Lange tijd werd de no-deal als de waarschijnlijkste variant van de Brexit beschouwd. Veel van de daarmee samenhangende gevolgen zijn ook relevant voor de nu gesloten overeenkomst.

Niels Beuck, directeur van DSLV en hoofd Europese Zaken

De meerderheid van de logistieke bedrijven heeft zich de afgelopen jaren zeer intensief voorbereid op verschillende scenario’s door personeel aan te nemen en op te leiden tot experts, in nieuwe IT te investeren, processen aan te passen en hun klanten te informeren. Deze voorbereidingen betalen zich nu uit. Maar natuurlijk functioneren de nieuwe processen alleen soepel als het pas twee weken geleden goedgekeurde en bekendgemaakte nieuwe juridische kader volledig is geïmplementeerd en de kennis van de logistieke klanten uit de industrie en handelsbedrijven aanwezig is.

Volgens onze ervaringen gaan nog te veel bedrijven in de verladende economie en ook kleinere transportbedrijven, die tot nu toe alleen op de EU-innenmarkt opereerden, uit van verkeerde veronderstellingen en zijn daarom niet goed voorbereid. Hoewel de douaneprocedures en documentatieverplichtingen voor de handel met derde landen al jaren van kracht zijn, overbelasten de nu sinds begin dit jaar uit te voeren douaneafhandelingen en documentatieverplichtingen deze bedrijven. Het is hoog tijd dat zij zich bezighouden met de nieuwe douaneformaliteiten en systemen voor het EU-VK-verkeer.

Tijdens de kerstperiode stonden tot 10.000 vrachtwagens kilometerslang stil aan de grensovergangen tussen het VK en de EU. In de eerste dagen na de inwerkingtreding van de overeenkomst bleven de verwachte files echter uit. Zorgt de overeenkomst dus al voor orde?

Nee, helaas kan ik daar geen geruststelling geven. De grensproblemen hadden pandemiegerelateerde oorzaken, maar hebben ons waarschijnlijk al een voorproefje gegeven van wat in de komende weken realiteit aan de grensovergangen zou kunnen worden. Veel bedrijven hebben dit voorzien, daarom zijn de industrie- en handelsvoorraden in het VK momenteel tot aan de capaciteitsgrenzen gevuld. In november en december 2020 werden 50 procent meer goederen over het Kanaal vervoerd dan in voorgaande jaren. De voorraden zullen naar verwachting nog twee tot drie weken meegaan. Na de seizoensgebonden afvlakking van de verkeersprestatiecurve aan het begin van het jaar verwachten we nu een snelle stijging van het EU-VK-verkeer. Al vanaf de tweede week van januari zullen de problemen aan de grensovergangen weer toenemen. Vooral de zwakheden van het systeem zullen zich dan in het graafschap Kent duidelijk laten zien, waar vrachtwagens op een vergunning moeten wachten voordat ze de veerbootterminals in Dover mogen aandoen. Daar komen de coronagerelateerde verscherpingen van het inreisrecht bij. Om te voorkomen dat twee problemen zich opstapelen, moeten de Britse autoriteiten absoluut zeer pragmatisch te werk gaan.

Welke uitdagingen moeten nu dringend worden aangepakt?

Dagelijks ontstaan er nieuwe praktische detailproblemen, of het nu gaat om technische tekortkomingen van de bedrijfs- of overheids-IT, uitblijvende of tegenstrijdige communicatie, vooral van de Britse autoriteiten, of de reeds genoemde kennisgebreken van sommige bedrijven in de toeleveringsketen. Vaak wordt niet erkend dat goederen in het verkeer tussen de EU en het VK alleen douaneloos zijn als het EU- of VK-oorsprongsgoederen zijn en dit wordt aangetoond door zogenaamde preferentiële bewijsstukken. Deze preferentiële oorsprongsregels zijn juridisch en materieel uiterst complex. Vereenvoudigd gezegd moet het overgrote deel van de in een eindproduct verwerkte of opgenomen grondstoffen uit het gebied van de EU of het Verenigd Koninkrijk komen om douanerechten te voorkomen. Dit is in de automotive-sector of de textielindustrie nauwelijks het geval. Ook het ontbreken van erkenningen van veterinaire certificaten en de behandeling van verpakkingsmateriaal zullen op korte termijn problemen in de praktijk veroorzaken. De DSLV is hierover in constant contact met Britse, Duitse en Europese autoriteiten, zodat deze obstakels snel en onbureaucratisch worden weggenomen.

Titelfoto: © Adobe Stock

www.dslv.org